Muzyka podczas celebracji Sakramentu Małżeństwa w Parafii Rzymskokatolickiej Wszystkich Świętych w Łaziskach

Kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych w Łaziskach jest miejscem wyjątkowym. To tutaj już przed ponad pięć wieków oddaje się cześć Bogu, także poprzez śpiew podczas nabożeństw, w tym podczas zawieranych ślubów.

Jako parafia szanująca tradycję dokładamy wszelakich starań, aby muzyka w naszym kościele była na jak najwyższym poziomie. Jednak nie wszystkie osoby potrafią zrozumieć, że zapewnienie wysokiego poziomu muzycznego wiąże się nie tylko z odpowiednim wykonawstwem muzyki, ale też z należytym przestrzeganiem i poszanowaniem przepisów dotyczących muzyki kościelnej. To one pozwalają nam zachować porządek i ład. Te, jednak często bywają nieznane przez przyszłych nowożeńców, a także niestety są nagminnie ignorowane przez muzyków z zewnątrz, zajmujących się tak zwaną ,,oprawą ślubu”. Pamiętajmy jednak, że termin ,,oprawa ślubu” jest sprzeczny z tym, co mówi Kościół. Muzyka jest bowiem integralną częścią liturgii, a nie przedmiotem ,,oprawiania”. Stąd też należy szanować muzykę w kościele i traktować jako pomoc w modlitwie i duchowej kontemplacji, a nie jako narzędzie substytuujące publiczne popisy muzyków.

Chcąc rozwiać wszelkie wątpliwości dotyczące muzyki podczas zawierania Sakramentu Małżeństwa w naszej parafii, przygotowaliśmy dla Państwa listę najczęściej zadawanych pytań.

Warto dodać, że informacje tutaj zawarte nie ograniczają się wyłącznie do ślubów, ale także innych sakramentów, stąd też prosimy o dokładne zapoznanie się z nimi.

1. Jak załatwić organistę na nasz ślub?

 Poprzez kancelarię parafialną bądź przez bezpośredni kontakt z naszym organistą (p. Adam Chrobok; tel. +48 572 536 291, e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript.). Jest to wymagane, jeśli chcą Państwo, aby na Państwa ślubie rozbrzmiały organy.

2. ,,Chcemy, aby na naszym ślubie śpiewała nasza wokalistka”

Jest to możliwe tylko po wcześniejszym kontakcie z organistą. Zarówno wokaliści, jak i instrumentaliści mają obowiązek stosowania się do obowiązujących przepisów dotyczących muzyki liturgicznej oraz zaleceń organisty. 

3. Co można wykonywać w kościele?

Miejsce dla pieśni podczas Mszy Świętej znajduje się w pięciu momentach: na Wejście, Przygotowanie Darów, Komunię, Uwielbienie i Zakończenie Mszy św. Podczas Mszy św. można wykonywać wyłącznie pieśni religijne. Ewentualne piosenki religijne zostawiamy poza liturgię (przed i po Mszy Świętej). W przypadku utworów instrumentalnych mogą one zajmować miejsce pieśni pod warunkiem, że są utworami o tematyce religijnej, nawiązującej do Sakramentu Małżeństwa bądź bezpośrednio do Eucharystii.

Przykładowe utwory, które nadają się do wykonawstwa podczas Sakramentu Małżeństwa:

- César Franck - Panis angelicus z Messe à trois voix, opus 12

- Franciszek Schubert - Ave Maria

- Johann Pachelbel - Kanon D-dur

- Johann Sebastian Bach - Aria na strunie G, BWV 1068

- Henryk Jan Botor - Misericordias Domini

- Marc-Antoine Charpentier - Preludium “Te Deum”

- Wolfgang Amadeusz Mozart - Ave verum

4. Jak odróżnić pieśń od piosenki?

Najprościej jest otworzyć Skarbiec. W Śpiewniku kościelnym (III Wydanie Śpiewnika Archidiecezji Katowickiej) od numeru 1 do 657 mamy wyłącznie pieśni. Od numeru 800 mamy piosenki. W śpiewniku zostały one umieszczone w kategorii ,,Śpiewy inne”. Oczywiście zarówno pieśni, jak i piosenki nie ograniczają się wyłącznie do naszego archidiecezjalnego śpiewnika. Dobrymi przykładami mogą być także pieśni ze śpiewnika Droga do Nieba, czy ogólnopolskiego Śpiewnika ks. Jan Siedleckiego.

Poniżej przykłady najpopularniejszych pieśni i piosenek wykonywanych w kościele.

Przykładowe pieśni:

 - Ciebie całą duszą pragnę,

- Gdzie miłość wzajemna i dobroć,

- Głoś Imię Pana,

- Jeden chleb,

- Jezu drogi, Tyś miłością,

- O, dobry Jezu mój.

Przykładowe piosenki:

- Gdy klęczę przed Tobą,

- Pan kiedyś stanął nad brzegiem (Barka),

- Schowaj mnie,

- Ty tylko mnie poprowadź,

- Wśród tylu dróg.

UWAGA! Nie dopuszcza się wykonywania piosenek pochodnych bezpośrednio z muzyki rozrywkowej (tzw. kontrafaktur). Mówi o tym fragment z Materiałów pomocniczych w ukształtowaniu muzyki liturgicznej w celebracji sakramentu małżeństwa autorstwa Komisji Muzyki Sakralnej Archidiecezji Katowickiej:

„Przyjacielu, jakże tu wszedłeś nie mając stroju weselnego?”

Warto przeczytać ten fragment z Ewangelii św. Mateusza Mt 22,1-14 (tym bardziej przed ślubem). Niestety coraz częściej spotyka się oferty będące „nieodpowiednim strojem”. Piosenki rozrywkowe, wykonywane także przy akompaniamencie, którego styl i brzmienie jest typowe dla muzyki popowej (np. tzw. „electric piano” lub też gitara podłączona do tzw. „piecyka”, a niekiedy nawet perkusja itp.) często reklamowane są jako „profesjonalna oprawa muzyczna uroczystości ślubnej” np. na „YouTube”. Zabiegiem jaki - według deklaracji twórców - ma na celu dostosowanie piosenki lub utworu do liturgii jest tzw. kontrafaktura, czyli zamiana (lub częściowa korekta) tekstu świeckiego na „upobożniony”. Jednym z najsłynniejszych przykładów wydaje się być tutaj piosenka „Alleluja” L. Cohena - z filmu pt. „Shrek”. Jednak każdy profesjonalista zdaje sobie sprawę, że takie ingerencje naruszają spójność kompozycji, służąc często niestety interesom wykonawców lub zamawiających. To, że liturgia nie jest handlem, a budynek kościoła sceną, też jasno i logicznie wyjaśnia kardynał Ratzinger („Nowa pieśń dla Pana”: „Przeciw pragmatyzmowi duszpasterskiemu jako celowi samemu w sobie”, tamże, s. 170-173).

Piosenki, których wykonywanie w kościele jest zakazane:

- Hallelujah (kontrafaktura świeckiego utworu L. Cohena),

- Maryjo, śliczna Pani (kontrafaktura bożonarodzeniowego utworu E. Presleya),

- Panie, proszę przyjdź (kontrafaktura The Winner Takes It All zespołu Abba),

- You Raise Me Up (utwór świecki; w przypadku tytułu Unoszę wzrok - kontrafaktura).

5. Czy muzyka filmowa może być wykonywana na ślubie?

Niestety, kościół nie jest miejscem wykonywania muzyki filmowej. Miejscem muzyki kościelnej, jak sama nazwa wskazuje - jest kościół, a miejscem muzyki filmowej kino lub sala koncertowa. Szanujmy miejsce, jakim jest kościół i jego święty charakter.

6. Dlaczego w innej parafii można wykonywać praktycznie wszystko, a tutaj nie?

Skupiamy się, aby muzyka w naszej parafii stała na najwyższym poziomie. Jeśli w którejś parafii łamie się przepisy, to bardzo nam przykro, ale to nie nasz problem.

7. Czy można wykorzystywać podkłady lub odtwarzać muzykę podczas ślubu?

Zgodnie z Instrukcją Episkopatu Polski o muzyce kościelnej (Lublin, 2017):

Muzyka w liturgii ma być wykonywana wyłącznie „na żywo”(…) Muzyka odtwarzana elektronicznie nie może zastępować gry na instrumentach lub śpiewu zgromadzonych.

8. ,,Mamy innego organistę na nasz ślub ..."

Ze względu na awaryjność instrumentu oraz poszanowanie stanowiska przy organach, nie udostępniamy organów obcym (nieznajomym, nieupoważnionym, nie znającym instrumentu) osobom. 

9. Nie podobają nam się przepisy i zasady. Czy ktoś może to zmienić?

Przykro nam, ale przepisy nie są wymysłem organisty, czy też ks. proboszcza. Te osoby także nie mają na nie wpływu.

10. Czy nasz solista/nasza schola może liczyć na akompaniament ze strony organisty?

Oczywiście, pod warunkiem wcześniejszego uzgodnienia z nim tego faktu (minimum miesiąc wcześniej), a także zapewnieniu mu materiału nutowego. W przypadku scholi lub chóru dodatkowo wymaga się wcześniejszego dostarczenia partytury lub wyciągu fortepianowego. 

11. Jakie instrumenty mogą być wykorzystywane w liturgii?

Powołując się po raz kolejny na obowiązującą w całej Polsce, w tym w naszej Archidiecezji, Instrukcję Episkopatu Polski o muzyce kościelnej (Lublin, 2017):
Według zasad dotyczących gry na organach, mogą rozbrzmiewać w liturgii również inne Instrumenty. Jednak nie każdy instrument odpowiada godności świątyni i jest w jednakowym stopniu zdatny do wzmacniania ducha modlitwy. Nie wolno używać w liturgii instrumentów przeznaczonych do wykonywania muzyki świeckiej (np. gitara elektryczna, perkusja, fortepian, syntezator).